Krzyż w Biblii Świadków Jehowy??? (cz. 2)

Krzyż w Biblii Świadków Jehowy??? (cz. 2)

         W części pierwszej tego artykułu zawarliśmy omówienie kwestii krzyża w dziesięciu rozdziałach. Tutaj omawiamy pozostałe zagadnienia z nim związane. Zamieszczamy też:

Dodatek 1.Justus Lipsius.

         Dodatek 2. Kto wprowadził pal według Towarzystwa Strażnica?

         11) Towarzystwo Strażnica w swej Biblii, na potwierdzenie swej nauki o palowaniu, przedstawia rycinę Justusa Lipsiusa (1547-1606), na której skazaniec ma przebite ręce jednym gwoździem („Chrześcijańskie Pisma Greckie w Przekładzie Nowego Świata” 1994 s. 418). To ma potwierdzać przybicie Chrystusa do pala. Tak oto pisała ta organizacja w swym angielskim przekładzie:

         This is the manner in which Jesus was impaled (New World Translation of the Holy Scriptures 1971 s. 1360 [tekst usunięty z nowszych przekładów]).

         Tymczasem tekst biblijny Świadków Jehowy podaje (zgodnie z tekstem greckim), że Jezus miał przebite ręce „gwoźdźmi”, a nie jednym „gwoździem”:

         J 20:25 - „Jeśli nie zobaczę na jego rękach śladu gwoździ” („Chrześcijańskie Pisma Greckie w Przekładzie Nowego Świata” 1994; por. The Kingdom Interlinear Translation of the Greek Scriptures 1985).

         Mało tego, Towarzystwo Strażnica nawet stanowczo twierdziło w jednej z publikacji, że powyższa rycina ukazała Jezusa na palu (!):

„Na przykład Justus Lipsius, rzymskokatolicki uczony żyjący również w XVI wieku, zamieścił w swej książce »De Cruce Liber Primus« rycinę przedstawiającą Jezusa przybitego do prostego pala” (Strażnica Rok CII [1981] Nr 14 s. 21).

Jednak w swej Biblii, pod tą ryciną, Towarzystwo Strażnica już nie używa takiego sformułowania, lecz takie oto słowa:

„Rycina przedstawiająca crux simplex” („Chrześcijańskie Pisma Greckie w Przekładzie Nowego Świata” 1994 s. 418).

         Szerzej ten temat omawia nasz Dodatek.Justus Lipsius, zamieszczony na końcu tego artykułu.

         Towarzystwo Strażnica również na własnych ilustracjach przedstawia Jezusa, który ma przebite ręce jednym gwoździem, wbrew swojej Biblii.

Interesujące jest też to, że organizacja ta, po wprowadzeniu nauki o palu, nie może się zdecydować, czy ręce Jezusa były przebite na „dłoniach”, czy w „nadgarstkach”. Mamy bowiem różne ilustracje tej organizacji:

dłonie przebite jednym gwoździem („Od raju utraconego do raju odzyskanego” 1960 s. 141; „Sprawy, w których u Boga kłamstwo jest niemożliwe” 1967 s. 146; „Mój zbiór opowieści biblijnych” 1981, 2004 s. 100);

nadgarstki przebite jednym gwoździem („Oto wszystko nowe czynię” 1987 s. 17; „Wiedza, która prowadzi do życia wiecznego” 1995 s. 67; „Zbliż się do Jehowy” 2002 s. 230; „Czego naprawdę uczy Biblia?” 2005 s. 52).

         Ciekawe jest również to, że Towarzystwo Strażnica pisze, iż Jezus teraz jest duchem, a jednak wbrew sobie przedstawia Go na obrazkach na palu:

         „Jezus duchem, już nie na palu” („Pismo Święte w Przekładzie Nowego Świata” 1997 s. 1654).

12) Świadkowie Jehowy w swym angielskim przekładzie Chrześcijańskich Pism Greckich z roku 1950 i 1952 oraz w grecko-angielskim przekładzie, w edycji z roku 1969, w Dodatkach poświęconych krzyżowi, „prorokowali”, że w najbliższym czasie archeologia dostarczy dowodów na to, że przybijano do pala, a nie do krzyża (New World Translation of the Christian Greek Scriptures 1950, 1952 s. 771; The Kingdom Interlinear Translation of the Greek Scriptures 1969 s. 1157).

Powtórzono te słowa jeszcze w roku 1971 w przekładzie całej Biblii (New World Translation of the Holy Scriptures 1971 s. 1361).

Jednak w tym samym roku 1971, jak podaje Strażnica Rok CVIII [1987] Nr 23 s. 26, archeologia dostarczyła dodatkowych dowodów dotyczących krzyżowania.

Dlatego w roku 1984 w New World Translation of the Holy Scriptures - With References (s. 1577-1578) i w edycji z roku 1985, w wyżej wymienionym tekście grecko-angielskim (s. 1149-1151) oraz w „Chrześcijańskich Pismach Greckich w Przekładzie Nowego Świata” (1994 s. 419) w Dodatkach, nie zamieszczono już tego „proroctwa”. Oto ono:

         The passing of time and further archaeological discoveries will be certain to prove its correctness. Even now the burden rests upon all who contend for the religious tradition to prove that Jesus died on more than a simple stake (New World Translation of the Holy Scriptures 1971 s. 1361).

         Tłumaczenie: „Upływ czasu i kolejne odkrycia archeologiczne na pewno potwierdzą jego poprawność. Nawet teraz obowiązek przeprowadzenia dowodu spoczywa na wszystkich, którzy upierają się przy religijnej tradycji, że Jezus umarł na czymś więcej niż na prostym słupie”.

         A oto słowa z roku 1971, po których Towarzystwo Strażnica wycofało swoje „proroctwo” w nowszych Bibliach:

         „»WYKOPALISKA dowodzą, że skazaniec na krzyżu był przekrzywiony«. Czy widziałeś, czytelniku, taki nagłówek w którejś z gazet ze stycznia 1971 roku? (...) Archeolodzy izraelscy odkryli pierwszy dowód rzeczowy aktu ukrzyżowania i na jego podstawie oświadczyli dzisiaj, że być może Jezus Chrystus poniósł śmierć w innej pozycji niż to widać na tradycyjnym krzyżu” (Strażnica Rok CVIII [1987] Nr 23 s. 26).

13) Towarzystwo Strażnica przedstawiało w swych przekładach biblijnych (w tym samym fragmencie) różne sposoby argumentacji na temat jednego z greckich herosów, aby potwierdzić swoją naukę o palu. W tych samych fragmentach Prometeusz przywiązany był do „pala” lub przywiązany był do „skał”, czyli rozkrzyżowany. To „przywiązanie do pala” miało potwierdzać śmierć Jezusa na palu. Natomiast „rozkrzyżowanie” było już próbą wycofania się ze swej argumentacji związanej z Prometeuszem. W roku 1985 i 1986 w Bibliach Świadków Jehowy nie zamieszczono już żadnej argumentacji związanej z Prometeuszem, co ukazujemy w tabeli.

         Oto słowa o Prometeuszu, które prawdopodobnie spowodowały, że Towarzystwo Strażnica samo odrzuciło swoją argumentację opartą na pogańskim herosie:

         „Bo ani zbyt nisko nie lza go powiesić, by mu twory jego, ludzie, z pomocą nie przyszli, ni też na szczycie, gdyż nie można by go z dołu dojrzeć. Jeżeli się zgodzisz, to ukrzyżuje się go tu, gdzieś w środku, nad tą przepaścią, zramionamirozpiętymiodtegourwiskadoowegoztamtejstrony” („Prometeusz albo Kaukaz” 1; cytat wg „Dialogi. Lukian” przekł. K. Bogucki, Wrocław 1960, t. I, s. 214).

         Inny przekład „Prometeusza” oddaje to podobnie:

         „Nie można go przecież ukrzyżować nisko (...) ukrzyżujemy go pośrodku, gdzieś tutaj, na skraju przepaści, z rękami rozciągniętymi od tej skały do przeciwległej” („Prometeusz, albo Kaukaz” 1; cytat wg „Pisma wybrane. Lukian” przekł. W. Madyda, Warszawa 1957 s. 103).

         Teraz widzimy, dlaczego Towarzystwo Strażnica wycofało się z powoływania się na Lukiana i Prometeusza w sprawie krzyża. Wcześniej, jak widać, niezbyt uczciwie do tych osób odwoływała się ta organizacja. Owszem występuje u Lukiana greckie słowo anastauroo, ale jak zauważamy, komentarz do niego wskazuje wyraźnie na rozkrzyżowanie rąk na przeciwległych skałach, co potwierdza raczej krzyżowanie, a nie palowanie.

         14) W pierwszej części tego artykułu zamieściliśmy takie oto słowa:

Towarzystwo Strażnica kwestionujące to, że słowo stauros oznacza „krzyż”, nigdy w swoich polskich i angielskich publikacjach i Bibliach nie podało jakim terminem określa się w grece „krzyż”. To milczenie jest znamienne i daje nam przypuszczenie, dlaczego ta organizacja tak postępuje.

         Jednak po przeglądnięciu przekładu nowogreckiego „Chrześcijańskich Pism Greckich w Przekładzie Nowego Świata” (1993) znajdujemy odpowiedź na pytanie, jakim terminem po grecku nazywany jest „krzyż” przez Towarzystwo Strażnica. Otóż „krzyż” to stauros!

         W Biblii Świadków Jehowy, w specjalnym dodatku zatytułowanym w „Pal męki” („Chrześcijańskie Pisma Greckie w Przekładzie Nowego Świata” 1994 s. 417-419), kilka razy pojawiają się słowa „krzyż” (6 razy) i „ukrzyżowany” (3 razy).

         Natomiast w greckim przekładzie z tych miejscach widnieje słowo stauros lub termin pochodzący od niego (patrz greckie „Chrześcijańskie Pisma Greckie w Przekładzie Nowego Świata” 1993 s. 417-419).

         Widać więc, że dla Towarzystwa Strażnica słowo stauros oznacza „krzyż”. Przynajmniej wtedy, gdy trzeba pokazać, jak termin „krzyż” przekłada się na język grecki. Greka jest językiem, w którym trudno wprowadzić w błąd osoby wnikliwie szukające i sprawdzające Biblie Świadków Jehowy.

         To samo dotyczy innego dodatku, zatytułowanego „Biblijne tematy do rozmów”. W tabeli ukazujemy to, że stauros dla Towarzystwa Strażnica to „krzyż”.

         Widać z tego, że gdy Towarzystwu Strażnica słowo greckie stauros nie jest potrzebne doktrynalnie, to potrafi ono przyznać, że oznacza ono „krzyż”.

         15) Okazuje się, że gdy Towarzystwu Strażnica nie przeszkadzają z powodów doktrynalnych słowa wywodzące się od krzyża, to ich używa w swojej Biblii. Przypomnijmy, że organizacja ta naucza, iż „krzyż” wiąże się z kultem fallicznym (patrz „Prowadzenie rozmów na podstawie Pism” 2001 s. 155-156). Oto wspomniane fragmenty:

         kość krzyżowa (Kpł 3:9);

         krzyżowanie różnych zwierząt (Kpł 19:19);

         kreślenie krzyżyków (1Sm 21:13);

         pokrzyżowanie zamysłów (Ps 33:10);

         skrzyżowanie szlaków (Prz 8:2).

         To, że słowo greckie stauros mogło oznaczać „krzyż” potwierdza nazewnictwo używane do dziś. Na określenie „skrzyżowania dróg” Grecy mają dwie nazwy, obie wywodzące się od stauros, a mianowicie diastaurose i staurodromi. Trudno nie zauważyć w nich członu stauro, a słowa te ukazują pośrednio, że krzyż składał się ze skrzyżowanych belek, tak jak skrzyżowanie z kilku dróg.

         Prócz tego takie słownictwo stosuje grecki przekład Biblii Świadków Jehowy. Oto przykłady powyższych zwrotów w języku greckim:

         Kpł 19:19 – „Πρέπει να τηρείτε τα νομοθετήματά μου: Δεν πρέπει να διασταυρώνεις δύο λογιών ζώα από τα κατοικίδιά σου” (greckie „Pismo Święte w Przekładzie Nowego Świata” 1997).

Prz 8:2 – „Πάνω στα ψηλά μέρη, δίπλα στην οδό, στη διασταύρωση των δρόμων στάθηκε” (greckie „Pismo Święte w Przekładzie Nowego Świata” 1997).

         Ez 21:21 – „Διότι ο βασιλιάς της Βαβυλώνας στάθηκε στο σταυροδρόμι” (greckie „Pismo Święte w Przekładzie Nowego Świata” 1997).

         Również w takim stwierdzeniu jak „złożenie rąk” (Prz 6:10, 24:33, Koh 4:5), czyli skrzyżowanie, w greckiej Biblii Świadków Jehowy występuje człon ze słowa stauros:

         Prz 6:10 – „λίγο ακόμη σταύρωμα των χεριών καθώς είσαι ξαπλωμένος” (greckie „Pismo Święte w Przekładzie Nowego Świata” 1997).

         Prz 24:33 – „λίγο σταύρωμα των χεριών καθώς είσαι ξαπλωμένος” (greckie „Pismo Święte w Przekładzie Nowego Świata” 1997).

Koh 4:5 – „Ο άφρονας σταυρώνει τα χέρια του και τρώει την ίδια του τη σάρκα” (greckie „Pismo Święte w Przekładzie Nowego Świata” 1997).

         Widzimy, że Towarzystwo Strażnica zwalczając to, że greckie słowo stauros oznacza „krzyż” Jezusa, samo nadaje mu w innych miejscach znaczenie związane z krzyżem i skrzyżowaniem. Gdzie tu konsekwencja tej organizacji?

         Natomiast o zmianie greckiego słowa stauros na xylon (!) w nowogreckim przekładzie Świadków Jehowy mówiliśmy w rozdziale 5, zamieszczonym w części pierwszej tego artykułu.

         16) Według Biblii Towarzystwa Strażnica „krzyż” jest „pogańskim” znakiem.

         „Nie chcemy niczego dodawać do spisanego Słowa Bożego przez wprowadzanie do natchnionych Pism pogańskiej koncepcji krzyża...” („Chrześcijańskie Pisma Greckie w Przekładzie Nowego Świata” 1994 s. 419).

         Czy Towarzystwo Strażnica potrafi w Biblii wskazać fragment o tym, że krzyż jest pogańskim znakiem?

Jakim zaś znakiem jest „pal” według tej organizacji?

         Otóż odpowiedzi na to pytanie udziela nam Biblia Towarzystwa Strażnica:

Pwt 12:3 - „I zburzycie ich ołtarze, i porozbijacie ich święte słupy, a ich święte pale macie spalić ogniem i pościnać ryte wizerunki ich bogów, i wytępicie ich imiona z tego miejsca” („Pismo Święte w Przekładzie Nowego Świata” 1997).

         1Krl 14:23  - „Oni też budowali sobie wyżyny i święte słupy, i święte pale na każdym wysokim wzgórzu i pod każdym bujnym drzewem” (jw.).

         Iz 17:8  - „I nie będzie spoglądał na ołtarze dzieło swych rąk, i nie będzie się wpatrywał w to, co uczyniły jego palce, ani w święte pale, ani kadzielnice” (jw.).

         Mi 5:14  - „I wykorzenię spośród ciebie twoje święte pale, i unicestwię twoje miasta” (jw.).

         Patrz też np. Pwt 16:21, Sdz 3:7, 6:25-26, 28, 30, 1Krl 15:13, 2Krl 13:6, 17:16, 18:4, 21:3 i 7, 23:4, 23:6-7 i 15, 2Krn 15:16, 24:18, 34:3, Iz 27:9.

         Widzimy z tego, że „pale” Biblia Świadków Jehowy zalicza do pogańskich narzędzi, a nie „krzyż”.

17) Towarzystwo Strażnica prawdopodobnie uważa siebie za największego znawcę spraw związanych z krzyżem i palem. Świadkowie Jehowy mówią, że to oni „wykazali”, że Jezus umarł na palu:

„Książka Bogactwo, opublikowana przez Towarzystwo w roku 1936, wykazała jednak, że Jezus Chrystus nie został zgładzony na krzyżu, lecz na pionowym słupie, czyli palu” (Strażnica Nr 10, 1995 s. 20).

         Tymczasem Towarzystwo Strażnica nigdy nie napisało dlaczego w Starym Testamencie, w greckiej Septuagincie, w tekście który ono uznaje, nie pada ani razu słowo stauros, pomimo, że występuje w nim wiele pali i słupów.

         Prześledźmy kilkanaście tekstów z Biblii Świadków Jehowy:

         „Ale ich ołtarze macie zburzyć, a ich święte słupy macie potrzaskać oraz ich święte pale macie pościnać” (Wj 34:13).

         „Lecz oto, co macie im uczynić: Ich ołtarze macie zburzyć i ich święte słupy macie potrzaskać, i ich święte pale macie pościnać, a ich ryte wizerunki macie spalić ogniem” (Pwt 7:5).

         „I zburzycie ich ołtarze, i porozbijacie ich święte słupy, a ich święte pale macie spalić ogniem i pościnać ryte wizerunki ich bogów, i wytępicie ich imiona z tego miejsca” (Pwt 12:3).

         „Oni też budowali sobie wyżyny i święte słupy, i święte pale na każdym wysokim wzgórzu i pod każdym bujnym drzewem” (1Krl 14:23).

         „(...) i stawiali sobie święte słupy i święte pale na każdym wysokim wzgórzu i pod każdym bujnym drzewem” (2Krl 17:10).

         „I potrzaskał święte słupy, i pościnał święte pale, a ich miejsce zapełnił kośćmi ludzkimi” (2Krl 23:14).

         „Usunął zatem cudzoziemskie ołtarze oraz wyżyny i porozbijał święte słupy i pościnał święte pale” (2Krn 14:3).

         „I nie będzie spoglądał na ołtarze dzieło swych rąk, i nie będzie się wpatrywał w to, co uczyniły jego palce, ani w święte pale, ani kadzielnice” (Iz 17:8).

         „I wykorzenię spośród ciebie twoje święte pale, i unicestwię twoje miasta” (Mi 5:14).

         Patrz też: Pwt 16:21, Sdz 3:7, 6:25-26, 28, 30, 1Krl 15:13, 2Krl 13:6, 17:16, 18:4, 21:3 i 7, 23:4, 23:6-7 i 15, 2Krn 15:16, 17:6, 19:3, 24:18, 31:1, 33:3, 33:19, 34:3, 34:4 i 7, Iz 27:9, Jr 17:2.

         Widzimy z powyższego (oczywiście po sprawdzeniu w Septuagincie), że pomimo iż w Starym Testamencie, w Septuagincie, występuje wiele pali i słupów, to jednak nie widnieje w tych tekstach ani razu słowo stauros. Czy nie jest to dziwne?

         W związku z tym mamy prawo uważać, że grecki termin stauros oznacza w Nowym Testamencie, pisanym również po grecku, tylko i wyłącznie „krzyż”.

         Zainteresowanych szczegółową konfrontacją tych biblijnych fragmentów z Septuagintą odsyłamy do tekstu oryginalnego, to znaczy do Septuaginta t. I-II dr A. Rahlfs, Stuttgart 1979.

18) Biblia Towarzystwa Strażnica zawiera słowa, które dla wielu chrześcijan są zapowiedzią śmierci Piotra na krzyżu:

J 21:18-19 – „»(...) Zaprawdę, zaprawdę ci mówię: Gdy byłeś młodszy, przepasywałeś się i chodziłeś, gdzie chciałeś. Ale gdy się zestarzejesz, wyciągniesz ręce i ktoś inny cię przepasze i poprowadzi, gdzie nie chcesz«. Rzekł to, aby wskazać, jaką śmiercią odda chwałę Bogu. A to rzekłszy, powiedział do niego: »Dalej mnie naśladuj«.” („Pismo Święte w Przekładzie Nowego Świata” 1997).

         Nawet Towarzystwo Strażnica komentując ten fragment, w świetle przekazu historycznego, jakby potwierdza powyższe rozumienie tego tekstu, choć oczywiście nie chce go propagować:

„Starożytny dziejopisarz religijny Euzebiusz nadmienia, że Piotr »był ukrzyżowany głową w dół, gdyż sam chciał cierpieć w ten sposób«. Jednakże proroctwo Jezusa co do śmierci Piotra nie określało tak ściśle szczegółów. Nawet dzieło pt. »A Catholic Commentary on Holy Scripture« [Katolicki komentarz do Pisma świętego] przyznaje: »Ponieważ wzmianka o wyciągnięciu rąk występuje tu przed faktem przepasania i poprowadzenia, więc trudno rozstrzygnąć, jak to należy rozumieć. Jeżeli podana kolejność miała znaczenie prorocze, to musimy zakładać, iż więźnia przymocowano do patibulum, zanim go opasano i wyprowadzono na stracenie.«

Stąd gdyby nie tradycyjny przekaz zanotowany przez Euzebiusza, sama wypowiedź Jezusa nie nasuwałaby obrazu śmierci przez ukrzyżowanie czy też przytwierdzenie do pala. (...) Zatem proroctwo Jezusa w sprawie Piotra rzeczywiście wskazywało, że apostoł umrze śmiercią męczeńską; niekoniecznie jednak obejmowało sam sposób poniesienia tej śmierci” (Strażnica Rok XCIV [1973] Nr 2 s. 24).

         Trzeba tutaj koniecznie dodać, że nie tylko Euzebiusz w IV wieku pisał o śmierci Piotra na krzyżu, ale i dużo wcześniej Tertulian (155-220), który nawiązał do słów z tekstu J 21:18-19:

         „Wtedy Piotr rzeczywiście opasany przez innego został przybity do krzyża” („Lekarstwo na ukłucie skorpiona” 15).

         19) Towarzystwo Strażnica w swoje Biblii tak oddało jeden z fragmentów, w którym napisało o „zawieszaniu na palu”:

         Mt 23:34 – „Oto dlatego ja posyłam do was proroków i mędrców, i nauczycieli publicznych. Niektórych z nich zabijecie i zawiesicie na palu, niektórych zaś ubiczujecie w waszych synagogach i będziecie prześladować od miasta do miasta” („Pismo Święte w Przekładzie Nowego Świata” 1997).

         Organizacja Świadków Jehowy po zmianie słowa „krzyż” na „pal” w swojej Biblii nie potrafi wskazać ani jednego przypadku, że Apostołowie Jezusa ginęli przybijani do „pala”. Żadna publikacja Towarzystwa Strażnica nie wskazuje takich osób. Natomiast historia mówi o śmierci na „krzyżu” Piotra i Andrzeja oraz kilku innych Apostołów.

         Ciekawe, że wiele lat po odrzuceniu krzyża Towarzystwo Strażnica potrafiło napisać, że Biblia mówi o „ukrzyżowaniu” chrześcijan:

„Ucisk, walka, cierpienia, ukrzyżowania [w ang. crucifixion], sprzeciw ze strony przeciwników, karcenie od Boga, doświadczenie ze strony diabła, przykrości i niedostatki, znoszenie krzywdy dla sumienia – wszystko to wymienia Biblia mówiąc, że miłość to cierpi” (Strażnica Nr 9, 1950 s. 12; ang. 01.12 1949 s. 362).

         Czyżby fragment ten nawiązywał do zapowiedzi z tekstu Mt 23:34?

         Również w innym fragmencie Towarzystwo Strażnica przyznało, że niektórzy ludzie ginęli na krzyżach:

„A zatem (...) krzyż nie jest pochodzenia »chrześcijańskiego«. Oczywiście to jeszcze nie znaczy, że Jezus nie mógł umrzeć na krzyżu. Niektórych ludzi tracono przez przybijanie ich do krzyża” (Przebudźcie się! Nr 11 z lat 1970-1979 s. 25).

         Czyż w związku z tym trzeba było wbrew historii i faktom zmieniać w Biblii słowo „krzyż” na „pal”?

         20) Jednym z najważniejszych tekstów, który Towarzystwo Strażnica stosuje dla poparcia palowania Jezusa, jest następujący fragment:

         Lb 21:8-9 – „Wtedy Jehowa powiedział do Mojżesza: »Sporządź sobie ognistego węża i umieść go na słupie sygnałowym. A gdy ktoś zostanie ukąszony, ma na niego spojrzeć i dzięki temu pozostanie przy życiu«. Mojżesz niezwłocznie wykonał miedzianego węża i umieścił go na słupie sygnałowym; a jeśli wąż kogoś ukąsił, ten zaś utkwił wzrok w miedzianym wężu, to pozostawał przy życiu” („Pismo Święte w Przekładzie Nowego Świata” 1997).

         To nietypowe określenie w tym fragmencie, to znaczy „słup sygnałowy”, występuje w Biblii Świadków Jehowy tylko w tych dwóch wersetach. Jednak nie to jest dla nas istotne. Otóż Towarzystwo Strażnica w sprawie pala Jezusa powołuje się na analogię z poniższego tekstu biblijnego:

         J 3:14 – „I jak Mojżesz uniósł w górę węża na pustkowiu, tak musi być uniesiony w górę Syn Człowieczy” („Pismo Święte w Przekładzie Nowego Świata” 1997).

         Tymczasem fragment ten mówi o analogicznym „wywyższeniu” („uniesieniu”) Jezusa, jak węża, a nie o identycznym narzędziu, to znaczy „palu” czy „słupie sygnałowym”. Tekst J 3:14 nie wymienia przecież ani pala ani słupa, a mówi o „wywyższeniu”. Czyżby też według Świadków Jehowy Jezus umarł na „słupie sygnałowym”, skoro powołują się na analogię z tekstu Lb 21:8-9?

         Pierwsi chrześcijanie tak to rozumieli, gdyż Septuaginta, którą się posługiwali, nie zawierała w tekście Lb 21:8-9 słowa „pal”, ale określenie „na znak” (gr. semeion) (patrz Septuaginta t. I-II dr A. Rahlfs, Stuttgart 1979). Tak jak Septuaginta, po polsku przekazał ten tekst ks. J. Wujek w swoim przekładzie Biblii:

         Lb 21:8-9 – „I rzekł Pan do niego: »Uczyć węża miedzianego i postaw go na znak; kto ukąszony wejrzy nań, żyw będzie«. Uczynił tedy Mojżesz węża miedzianego i postawił go na znak; gdy ukąszeni na niego patrzyli, byli uzdrowieni” („Pismo Święte Starego Testamentu” w przekładzie polskim W. O. Jakuba Wujka T. J., Kraków 1956).

         To iż dla Izraelitów, jak dla Septuaginty, ważniejszy był „znak”, a nie sam „pal”, poświadcza na przykład Księga Mądrości, której choć Towarzystwo Strażnica nie uznaje za natchnioną, ale przynajmniej potwierdza ona to, jak wierzono tuż przed pojawieniem się Jezusa na ziemi. Oto słowa z niej:

         Mdr 16:5-6 – „Albowiem i wtedy, gdy ich dosięgła straszna wściekłość gadów i ginęli od ukąszeń krętych wężów, gniew Twój nie trwał aż do końca. Dla pouczenia spadła na nich krótka trwoga, ale dla przypomnienia nakazu Twego prawa mieli znak zbawienia” (Biblia Tysiąclecia).

         Tak też „znak”, a nie „pal”, akcentowali pierwsi chrześcijanie z Justynem Męczennikiem (100-165) na czele:

         „Wtedy Mojżesz zgodnie z natchnieniem i mocą Bożą uczynił z miedzi typ krzyża, umieścił go przy świętym namiocie i rzekł do ludu: Jeśli tylko spojrzycie na ten znak i uwierzycie, w nim znajdziecie zbawienie” („Apologia” I:60,3; por. „Dialog z Żydem Tryfonem” II:94,1).

         Interesujące jest też to, że w czasie gdy Towarzystwo Strażnica uczyło o krzyżu Jezusa, to w jednej z książek zamieszczono ilustrację zawierającą miedzianego węża na krzyżu! Ten sam obrazek przedstawiono również w czasopismach (patrz „Stworzenie czyli historja biblijna w obrazach” 1914 s. 34; „Złoty Wiek” 15.10 1926 s. 143; „Złoty Wiek” 01.11 1926 s. 159).

         Zakończenie

         Jak z powyższego widać, Towarzystwo Strażnica chcąc wyrugować krzyż ze swojej Biblii nie dokonało tego ani naukowo ani konsekwentnie. Tendencyjne tłumaczenie słów biblijnych, niezgodne z historycznym przekazem z czasów apostolskich i poapostolskich, nie jest żadnym argumentem za tym, że Jezus umarł na palu. Argumentacja, że „krzyż” jest pogański, nie wynika z Biblii, a za to w niej widać, że „pal” ma rodowód pogański. Opieranie całego dowodzenia na filologii i wieloznaczności słowa greckiego słowa stauros nie prowadzi do prawdy, lecz do zamieszania. Słusznie więc podsumował dowodzenie Świadków Jehowy ksiądz T. Pietrzyk, który napisał następująco:

         „Rzeczywiście, stauros znaczy pal i w takim znaczeniu posługiwali się nim klasycy starożytnej literatury greckiej. Świadkowie Jehowy winni jednak uczciwie dopowiedzieć, że nie jest to znaczenie jedyne. Dopóki bowiem Grecy nie znali stosowanej przez Rzymian kary, nie mieli potrzeby tworzyć dla niej własnej nazwy. Nowe znaczenie słowa stauros pojawiło się wówczas, gdy rzymska procedura karna stawała się coraz powszechniejsza. Rzecz ma się podobnie jak z polskim słowem »zamek«. Słowo to nie oznaczało błyskawicznego zamka w kurtce tak długo, dopóki taki typ zapięcia nie wszedł w użycie. Argumentowanie więc, że słowo »zamek« nie może oznaczać zamknięcia w kurtce, ponieważ Mickiewicz, Żeromski, Reymont i wszyscy inni klasycy używali go w innym znaczeniu, byłoby nonsensem. Podobną rangę posiada argument, że stauros nie może oznaczać krzyża, gdyż Homer i inni klasycy używają tego słowa w znaczeniu »pal«. Klasycy żyli przecież w czasie, gdy Grecja nie słyszała jeszcze o rzymskiej potędze” („Świadkowie Jehowy - kim są?” ks. T. Pietrzyk, Wrocław 1992, rozdz. Czy Jezus umarł na palu?).

Dodatek 1. Justus Lipsius

         Temat tytułowy zasygnalizowaliśmy w rozdziale 11 tego artykułu. Tu go opisujemy szerzej.

         Towarzystwo Strażnica w większości swoich przekładów Biblii przedstawia ilustrację człowieka przybitego do pala pochodzącą z dzieła Justusa Lipsiusa (1547-1606). Zamieszcza też kilka słów komentarza do niej. Oto najistotniejsze dla nas przekłady, w których ukazana jest ta postać upalowanego i opis do niej:

New World Translation of the Christian Greek Scriptures  1950 s. 769-770;

New World Translation of the Christian Greek Scriptures  1952 s. 769-770;

The Kingdom Interlinear Translation of the Greek Scriptures 1969 s. 1155-1156;

New World Translation of the Holy Scriptures 1971 s. 1360-1361;

New World Translation of the Holy Scriptures - With References 1984 s. 1577-1578;

The Kingdom Interlinear Translation of the Greek Scriptures 1985 s. 1150;

Neue-Welt-Übersetzung der Heiligen Schrift mit Studienverweisen 1986 s. 1642;

„Chrześcijańskie Pisma Greckie w Przekładzie Nowego Świata” 1994 s. 418-419.

         Oczywiście na tej ilustracji nie może być ukazany Jezus, jak wydaje się niektórym Świadkom Jehowy, gdyż nad jego głową nie ma tablicy z napisem tytułu winy, którą opisują Ewangelie (J 19:19-20).

         Towarzystwo Strażnica samo wprowadziło w błąd swoich głosicieli, gdyż w jednej z publikacji napisało następująco:

         „Na przykład Justus Lipsius, rzymskokatolicki uczony żyjący również w XVI wieku, zamieścił w swej książce »De Cruce Liber Primus« rycinę przedstawiającą Jezusa przybitego do prostego pala” (Strażnica Rok CII [1981] Nr 14 s. 21).

         W tabeli przedstawiamy opisy ilustracji Lipsiusa zamieszczone w różnych przekładach Biblii Świadków Jehowy.

Zauważmy, że Towarzystwo Strażnica przywoływało jakby dwa różne dzieła Lipsiusa. Czemu po roku 1981 organizacja ta zmieniła tytuł źródła przywoływanej ilustracji, skoro jest ona cały czas taka sama?

Okazuje się bowiem, że dzieło Lipsiusa wcale nie ma tytułu De Cruce Liber Primus, ale DeCrucelibritres. Po prostu Towarzystwo Strażnica w latach 1950-1981 tytuł jednego z rozdziałów przytaczało jako nazwę całego dzieła. Czyżby organizacja ta nie widziała go, zanim zaczęła je przywoływać? Czyżby dopiero, gdy ktoś jej zwrócił uwagę, zmieniła tytuł dzieła?

Dlaczego też po roku 1971 usunięto z Biblii Świadków Jehowy następujące słowa, występujące pod informacją o Lipsiusie:

         This is the manner in which Jesus was impaled (New World Translation of the Holy Scriptures 1971 s. 1360).

         Czyżby zreflektowano się, że Lipsius, jako „katolik”, nie mógł uważać, iż Jezus umierał na palu? Prócz tego, jak widzimy w powyższej tabeli, Towarzystwo Strażnica w nowszych przekładach Biblii usunęło informację, że był on „katolikiem”.

         C. Podolski w swojej książce pt. Największe oszustwa i proroctwa Świadków Jehowy (Gdańsk 1996) przedstawił trzy ilustracje Lipsiusa (s. 19). Na jednej ukazano człowieka przybitego do pala, a na dwóch pozostałych ludzi ukrzyżowanych (krzyż z drzewa ociosanego i z podstawką pod stopy oraz krzyż z drzewa naturalnego).

Prócz tego, komentując manipulację Towarzystwa Strażnica, napisał on następująco:

„Te trzy fotografie pochodzą z książki Justusa Lipsiusa »De Cruce Libri Tres«. W jego książce znajdują się jeszcze inne, podobne fotografie, przedstawiające różne sposoby krzyżowania w czasach rzymskich. Autor nie miał jednak wątpliwości co do sposobu ukrzyżowania Jezusa. Na stronie 46-tej stwierdza on:

»Na krzyżu Pana były 4 kawałki drewna, belka pionowa, pozioma, kawałek drewna pod stopy i napis umieszczony u góry« [w innych edycjach jest to strona 50].

Opisowi temu najbardziej odpowiadają fotografie nr 2 i 3. Lipsius dalej wyjaśnia:

»Kiedy człowiek, z rękoma rozłożonym, wielbi Boga, przypomina krzyż«.

Świadkowie Jehowy zupełnie nie przejmując się tym, co napisał autor, dopuścili się oszustwa i w »Strażnicy« z 1981 roku zamieścili następujący tekst:

»Na przykład Justus Lipsius, rzymskokatolicki uczony żyjący również w XVI w, zamieścił w swej książce ‘De Cruce Liber Primus’ rycinę przedstawiającą Jezusa przybitego do prostego pala«. [2] [»Strażnica« 1981, nr 14, s. 21; (wyd. pol.)]

Świadkowie Jehowy najwidoczniej uznali, że nikt nie będzie dochodził prawdy i sprawdzał co napisano w książce z XVI wieku. Ponadto, przeglądając publikacje Świadków Jehowy można zauważyć, że kiedykolwiek zamieszczają oni fotografię z książki Lipsiusa, zawsze jest to fotografia nr 1 z postacią umieszczoną na palu [3]. Nigdy nie wspominają o tym, że autor ten zamieścił inne sposoby ukrzyżowania i nigdy nie informują swoich współwyznawców, co faktycznie myślał autor o sposobie ukrzyżowania Jezusa.

Przypisy:

[1] Cyt. za: B. Cetnar, »Questions for Jehovah's Witnesses who love the truth« (Pytania do Świadków Jehowy, którzy miłują prawdę), Kunkletown 1983, s. 14.

[2] »De Cruce Liber Primus« jest częścią składową »De Cruce Libri Tres«.

[3] Por. Chrześcijańskie Pisma Greckie w Przekładzie Nowego Świata, Brooklyn 1994, s.418 (wyd. pol.)” (Największe oszustwa i proroctwa Świadków Jehowy 1996 s. 19-20).

         Również książka W. Korabiewicza pt. Śladami amuletu (Warszawa 1974), której tytuł wymienia Strażnica Rok CVIII [1987] Nr 23 s. 20 (przypis), zamieszcza cztery ilustracje Lipsiusa z krótkimi opisami:

         s. 25 – „Pojedynczy pal stanowił najprostsze narzędzie tortury”; ukazano na ilustracji skazańca na palu;

         s. 27 – „Krzyż z ruchomą poprzeczką”; ukazano na ilustracji wciąganie na linach skazańca przymocowanego do belki na pal, tworzącego z nią krzyż;

         s. 28 – „Typ krzyża utworzonego z rozwidlonego pala z nasadzoną górną częścią”; ukazano na ilustracji skazańca na krzyżu w kształcie litery T z dodatkowymi belkami odchodzącymi w dół od belki poziomej, do których na dole przybijano rozkrzyżowane nogi;

         s. 28 – „Krzyż w kształcie litery »X«”; ukazano na ilustracji skazańca rozkrzyżowanego na kształt litery X;

         s. 202 – „Justus Lipsius, De Cruce, t. III, Antuerpiae 1594”; podano cztery przypisy informujące o źródłach ilustracji z dzieła Lipsiusa.

         W oryginalnym dziele Justusa Lipsiusa z roku 1594 (DeCrucelibritres) znajduje się kilkanaście ilustracji różnych form krzyżowania. Fotokopie ich opublikowano na stronie www.piotrandryszczak.pl w artykule pt. Pal (cz. 2). Każdy więc sam może je obejrzeć, a dzieło Lipsiusa dostępne jest też na przykład w Bibliotece Uniwersyteckiej w Warszawie.

         Po tych faktach rzucają się nam tu też następujące pytania.

Dlaczego Towarzystwo Strażnica, publikując od roku 1950 jedną i tę samą ilustrację Lipsiusa, nie wspomniało ani razu, że on przedstawia w swej książce wiele form krzyżowania?

Dlaczego nigdy nie ukazano na ilustracjach innych form krzyżowania z jego dzieła, a tylko przybicie do pala?

Dlaczego nie napisano prawdy, że Lipsius opowiadał się za ukrzyżowaniem Jezusa?

         Na zakończenie przedstawiamy inne publikacje (prócz Biblii) Świadków Jehowy, w których ukazują oni rycinę z człowiekiem przybitym do pala z dzieła Lipsiusa:

         Przebudźcie się! Rok LXVI [1985] Nr 9 s. 12 – „Cruxsimplex na ilustracji w książce DeCruceLibriTres napisanej przez rzymskokatolickiego uczonego Justusa Lipsiusa”;

         Przebudźcie się! Nr 4, 2006 s. 12 – „Dawne dzieła sztuki pokazują, iż Rzymianie tracili skazańców na zwykłym drewnianym palu”;

         Strażnica 01.03 2011 s. 18 – „XVII-wieczna rycina ukazująca narzędzie egzekucji stauròs (z książki Justusa Lipsiusa Decrucelibritres)”.

         Prócz tego w kolejnych czasopismach wspominano o Lipsiusie:

         Strażnica Nr 9, 1961 s. 14 – „The Encyclopaedia Britannica (wydanie 11) podaje: »Lipsius i inni pisarze mówią o krzyżu jako o zwykłym, prostym słupie, do którego przywiązywano przestępców, i taki pal określano nazwą crux simplex.« Na takim zwykłym palu zawieszono Jezusa, przybijając mu ręce nad głową”.

         Strażnica Rok CVIII [1987] Nr 23 s. 22 – „Pal taki zilustrował na rycinie żyjący w XVI wieku katolicki uczony Justus Lipsius”.

Strażnica Rok CII [1981] Nr 14 s. 21 (tekst cytowany powyżej);

         ang. Strażnica 01.11 1950 s. 426 (słowa identyczne jak w cytowanym w tabeli New World Translation of the Holy Scriptures 1971 s. 1360).

Dodatek 2. Kto wprowadził pal według Towarzystwa Strażnica?

         Towarzystwo Strażnica szczyci się tym, że to ono wyprostowało całą historię i stwierdziło, iż Jezus nie umarł na krzyżu, ale na palu.

         Mało tego pisze, że to ono „podało dowody” czy „wykazało”, jak wyglądała śmierć Chrystusa.

         Dziwne jest natomiast to, że w swojej Biblii Świadkowie Jehowy podają, iż to kto inny wykazał i to na wiele lat przed nimi.

Dlaczego więc Towarzystwo Strażnica sobie przypisuje wynalazek związany z palem?

         Ukazujemy tę kwestię poniżej w tabeli.

         Widzimy, że choć w publikacjach Towarzystwo Strażnica przechwala się, iż to ono „wykazało” w roku 1936, że Jezus umarł na palu, to w swej Biblii wymienia jako odkrywców uczonych i to nawet z XVI wieku.

         Każdy sam więc wyciągnie wnioski z wiarygodności powyższych danych.